Wilhelmina (1889 - 1935)

Synoniemen: Broekema's Wilhelmina, Queen Wilhelmina, White Holland

Blauw bloed bij de tarwes

Binnen wintertarwe was Wilhelmina een ware koningin onder de Hollandse tarwerassen. Ze is heel lang - tussen 1901 en 1935 - de meest verbouwde tarwe in Nederland geweest. Het areaal van wintertarwe bestond in sommige jaren zelfs voor twee derde uit ingezaaide Wilhelmina. De kruisingsouders waren Rode Dikkop en Spijk, waaruit in 1889 de in eerste instantie genoemde ‘Gekruiste Spijk Ic’ ontstond. Dr. L. Broekema (hoogleraar en Directeur van de landbouwhogeschool te Wageningen) kweekte het ras in Wageningen. Bij gelegenheid van het bezoek van koningin Wilhelmina aan Wageningen in 1901 werd de koningin Der Nederlanden geëerd door de ‘Gekruiste Spijk Ic’ te dopen tot de naam waaronder het ras nog steeds bekend is: Wilhelmina. Het productievermogen, kwaliteit van de korrel en de oogstzekerheid van deze wintertarwe waren hoog, wat het een populair ras maakte in Nederland. Ook in Engeland en Canada vielen akkerbouwers voor haar charmes en werd dit ras daar geteeld.

Voortzetting van koninklijke familie

Het uiterlijk van dit tarweras verraadt haar afkomst van de Rode Dikkop tarwe. Dit is een squarehead, zo genoemd vanwege de vierkante vorm van de gedrongen, dikke aar. Wilhelmina zelf is ook als veelgebruikte kruisingsouder gebruikt waaruit vele nieuwe rassen zijn voortgekomen. L. Broekema zette zijn veredelingswerk met Wilhelmina voort door te kruisen met Essex Gladkaf. Hieruit ontstond in 1903 Juliana tarwe (de naam werd pas in 1921 gegeven); om de koninklijkelijn voort te zetten.

Na Wilhelmina regeerde Juliana op de wintertarwe velden als veel geteeld ras tussen 1934 en 1947, zoals op de grafiek hiernaast is te zien. Ook is het tarweras Emma voorgekomen uit een kruising tussen Essex Gladkaf en Wilhelmina (als een twist op de koninklijke familie volgorde, aangezien koningin Emma (1858-1934) de moeder was van koningin Wilhelmina (1880-1962)).

Familieoverzicht

Ook R.J. Mansholt ging aan de slag met het kruisen van Wilhelmina, waaruit ‘Mansholt’s Wilhelmina’ is ontstaan, ook wel bekend onder de naam ‘Verbeterde Wilhelmina’. Dit ras overtrof de originele Wilhelmina met een nog hogere opbrengst en betere vorst(elijke) resistentie. De afbeelding 'Afstammingsrelaties van de belangrijkste Nederlandse tarwerassen' laat alle afstammelingen van Wilhelmina zien.