Mansholt's Groninger Wintergerst II (1902 - 1950)

Synoniemen: Mansholt II, Mansholt's Wintergerst II

De achtergrond van Mansholt

'Mansholt' is een naam die je vaak terug zult zien komen in oude rasnamen van verschillende gewassen. Mansholt is de achternaam van een Groninger landbouwfamilie. Jochum Helmer Mansholt (1844-1914) was een boerenzoon die zich in eerste instantie bezig hield met zaaizaadteelt van de (in zijn tijd) bekende landrassen. In 1876 kocht hij de boerderij Fletum in de Westpolder om daar zijn werkzaamheden voor zaaizaadteelt te verrichten. Vanwege de economische crisis eind 19e eeuw begon J.H. Mansholt vanaf 1886 ook met veredeling van wintertarwe en veldbonen, terwijl hij tegelijkertijd extra landbouwgewassen ging kweken. Zijn veredeling werkzaamheden waren gericht op het verkrijgen van hogere opbrengsten. Dit was uitzonderlijk pionierswerk voor zijn tijd; verder waren er geen vergelijkbare activiteiten of inzichten in plantveredeling.

Van vader op zoon

Zijn zoon en opvolger Rijpko Jan Mansholt (1876-1969) had het boerenbloed geërfd en in 1896 zette hij het veredelingswerk van zijn vader voort. R.J. Mansholt veredelde met succes vele rassen van granen, erwten, karwij, blauwmaanzaad en mosterd. In 1914 deelden vader en zoon Mansholt een eredoctoraat. Meer eerbetonen voor zijn veredelingswerk volgden: hij werd tot ridder geslagen, hij behoorde als erelid bij de Nederlandse veredelingsvereniging en in 1947 ontving hij de Prof. Dr L. Broekema-plaquette.

Selectie op stevigheid

Mansholt’s Groninger Wintergerst II komt voort uit het veredelingswerd van vader en zoon Mansholt. Het is een oud ras dat voor het eerst in 1902 werd aangeboden op de markt. In de notities van R.J. Mansholt stond benoemd dat in 1891 zijn vader was begonnen met de veredeling van deze gerst, en er werd gelet op ‘hoge graanopbrengst, stevig niet te lang stroo en een volle niet te kleine korrel, ook voor de brouwerij geschikt.’ De Mansholt’s Groninger Wintergerst II is gekweekt uit de Engelsche Matchless’ gerst. Door het selecteren op stevig stro kon legeren (het omvallen van de plant) worden voorkomen. Het is een vierrijige gerst, met een grote, ietwat grauwe korrel met goede opbrengst. Dit gerstras heeft aan de basis gestaan van vele andere gerstrassen tot 1950.